Teelt, productie en verwerking van Stevia
De Stevia plant vanuit botanisch oogpunt
De Latijnse naam van de Stevia plant is Stevia rebaudiana Bertoni. Het behoort tot de samengestelde planten (Asteraceae) zoals de zonnebloemen. Hij houdt van warm en zonnig met veel regen en is alleen overblijvend in vorstvrije gebieden.
Hij wordt gewoonlijk vermeerderd door stekken, planten uit in vitro cultuur en ook door zaden.
De teelt van Stevia
De belangrijkste teeltgebieden zijn Brazilië, China, Paraguay en de Verenigde Staten. De grote vraag heeft ertoe geleid dat Stevia in steeds meer landen wordt geteeld.
In Europa behoren vooral Portugal en Spanje tot de pioniers van de Stevia-teelt en -verwerking. Daar wordt Stevia geteeld in kleine landbouwcoöperaties.
Aangezien de plant zeer goed gedijt in het mediterrane klimaat, hebben verschillende Zuid-Europese landen zich toegelegd op de teelt van Stevia.
Een van de belangrijkste importeurs van Stevia is Japan. De eilandnatie dekt een derde van haar vraag uit het buitenland. De vraag in de EU en de VS is enorm gestegen, vooral sinds Coca-Cola 24 Stevia-zoetstoffen heeft gepatenteerd.
Geprikte Stevia zaailingen in kweekpotten
In tegenstelling tot andere massale landbouwproducten zoals maïs en granen, wordt Stevia vaak verbouwd op kleinere landbouwpercelen en draagt het bij tot de biodiversiteit. Hierdoor kan de teler extra inkomsten genereren naast de gebruikelijke commerciële teelt van de massaproducten.
De teelt van Stevia is in vele opzichten interessant voor landbouwers, aangezien de plant weinig water nodig heeft en onder ideale groeiomstandigheden verschillende keren per jaar kan worden geoogst.
Stevia plantage met jonge Stevia planten
Een jonge Stevia plant
Stevia teelt in Portugal en Spanje
De productie van Stevia
In het productieproces wordt een onderscheid gemaakt tussen industriële en traditionele methoden. In het laatste geval worden de bladeren gedroogd en verpulverd. Dit poeder wordt vervolgens gebruikt voor de productie
van poeder extracten, strooisuiker zoetstoffen en vloeibare bereidingen.
In het industriële proces worden de steviolglycosiden, steviosiden en rebaudiosiden uit de Steviabladeren geëxtraheerd, net zoals bij de suikerbiet. Hiervoor worden ultramoderne distillatie- en extractie-installaties gebruikt.
Zaailingen van de plant Stevia rebaudiana
Is de productie van Stevia milieuvriendelijk?
De grootste zoetstofproducenten zijn gevestigd in Japan, China, Zuid-Amerika en de VS. In het verleden werden vaak organische oplosmiddelen gebruikt om de steviosiden te extraheren en te verwerken. Tegenwoordig worden nieuwe methoden gebruikt.
In plaats van zich te verlaten op chemische extractieprocédés, geven de fabrikanten van voedingsmiddelen van hoge kwaliteit steeds meer de voorkeur aan grondstoffen die afkomstig zijn van fysische extractieprocédés waarbij gebruik wordt gemaakt van CO2 of waterextractie.
Het voordeel van het CO2-extractieproces is dat het zachtaardig, antibacterieel en zeer productief is en geen verhitting vereist.
De traditionele verwerking in Latijns-Amerika gebeurde zonder distillatie of zuiveringsinstallaties. Stevia werd er verwerkt tot extracten, poeders, vloeibare stoffen of als geneesmiddel. Op eenvoudige wijze werden de Stevia blaadjes gedroogd of tot poeder verwerkt.